De dagen worden steeds donkerder, er is nog maar weinig licht, een QR-code, lockdown en een dreigende vaccinatieplicht. Het donker dreigt het te winnen van het licht, maar een wende is in aantocht. In de duisternis schijnt een ster en gloort de hoop.

Al duizenden jaren wordt in veel culturen de kortste dag gevierd. Deze dag markeert een keerpunt, het punt waarop het licht het wint van de duisternis. De winterzonnewende, de overwinning van het licht op de duisternis. Ook het kerstfeest is een lichtfeest, het is niet toevallig dat in de Romeinse kalender het kerstfeest samenvalt met de zonnewende. Het heeft sol invictus vervangen, het feest van de onoverwinnelijke zon. Met kerst wordt evenals alle andere lichtfeest tradities het begin van de overwinning van het licht op de duisternis gevierd. Het markeert een punt van hoop.

Nu is wereldwijd het licht verscholen achter een inktzwarte dreiging van een wereldwijd opkomend totalitair systeem. In zijn boek 'The rape of the mind', schreef de Nederlandse verzetsstrijder en later hoogleraar psychologie Joost Meerloo: "Primitieve volken gebruikten provocerende maskers, een fascinatie voor magie, of zelfbedrog, zoals wij met luid uitgesproken woorden anderen of onszelf overtuigen. Zij gebruikten hun magische verf en wij onze ideologieën." Het duister overweldigt mensen en de psychologische druk van de maatregelen weerhoudt mensen nuchter na te denken over het virus, de great reset en het ideologisch sausje van de duurzame ontwikkelingsdoelen. Zoals de schilder Claude Monet zei: "Ik moet constant doorwerken, want als ik de tijd heb om mezelf te onderzoeken en te beoordelen is het met mij gedaan. Het duister overweldigt mij en ik word zo ellendig en onaangenaam." 

We zien de duisternis nu meer dan ooit in een schrikbarend tempo zich openbaren. Maar wie in het duister wandelt kan het duister niet ontwaren, echter wie in het licht wandelt kan de duisternis vol in het gezicht zien en lachen. Het kerstfeest markeert een keerpunt, de komst van hoop en licht. Wie in het licht is kan de duisternis niet raken. Immers waar licht is bestaat geen duisternis, waar hoop is bestaat geen wanhoop. Wie in het licht wandelt brengt ook voor anderen hoop en licht. Zoals Pythagoras lang geleden zei over vreugde "Indien je vreugde wilt vermenigvuldigen, moet je haar delen", geldt dit ook voor hoop.

Het omgekeerde van Monets uitspraak geldt ook. Wie constant moet doorwerken heeft geen tijd om te onderzoeken en te beoordelen. Wij zijn gewend geraakt om onze medemens en ook onszelf te zien in economisch perspectief. In de meeste bedrijven en instellingen is de term personeelszaken vervangen door human resources management, met ander woorden menselijke middelen. Mensen zijn systematisch gedemoniseerd en gemarginaliseerd tot economische objecten en er is bij veel mensen een minderwaardigheidsgevoel en prestatiedwang ontstaan. Niet de waarde als mens, maar het economisch nut, de vaardigheden en prestaties op dit vlak zijn vaak bepalend hoe er naar anderen wordt gekeken, maar ook hoe mensen naar zichzelf kunnen kijken. Dit wordt zichtbaar in de beloning. Het systeem beloont door financiële middelen, de waarde van een persoon wordt afgemeten aan de hoogte van de bankrekening. Hoe hoger de bankrekening, hoe hoger de status. Maar ook de mogelijkheden nemen toe met het groeien van de bankrekening. Het aloude gezegde 'een dubbeltje zal nooit een kwartje worden', is blijkens diverse onderzoeken vaak maar al te waar. De mate waarin mensen zich kunnen permitteren om zichzelf te ontwikkelen en na te denken over de koers waarin hun leven en de samenleving wordt gedreven hangt samen met de tijd en middelen die overblijven na het voorzien in de basale levensbehoeften. Hierbij zijn niet alleen de hoogte van het inkomen, maar ook de hoogte van de schuld bepalend.

Als de tijd, de mogelijkheid en de wil ontbreekt om zelf te onderzoeken en een oordeel te vormen, dan moet dit overgelaten worden aan externe bronnen. Naarmate vertrouwde bronnen met één mond gaan spreken ligt het gevaar van totalitarisme op de loer.  Joost Meerloo schreef: "Continue suggestie en langzame hypnose door mechanische massa communicatie bevordert eenvormigheid van geest en kan het volk in de 'happy era' van aanpassing, integratie en gelijkschakeling lokken waarin individuele meningen compleet zijn geüniformeerd." In de geschiedenis van opkomende totalitaire dictaturen was het altijd de massa welke onder invloed van angst en propaganda het systeem installeerden.

Gek genoeg klinkt steeds vaker in de media en vanuit de kringen die tot voor kort de felste tegenstanders hiervan waren het woord basisinkomen. Weliswaar tot nu toe niet concreet, maar toch opmerkelijk. Een basisinkomen gecombineerd met digitaal centralebankgeld impliceert totale controle over het inkomen en uitgaven van mensen door de centralebank, overheid en andere partijen achter de bank. Als dan ook de coronapas wordt vervangen door het Europees digitaal identiteitsbewijs is George Orwels boek '1984' van fictie naar handboek gepromoveerd.

Een basisinkomen, 2G systeem en digitaal centralebankgeld staan lijnrecht tegenover vrijheid. Hoop en vrijheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, immers zonder vrijheid of in ieder geval het perspectief op vrijheid is er geen hoop. Voor veel mensen vervliegt de hoop en neemt de duisternis zoals Monet deze beschreef met de dag toe. En als je eenmaal de poort doorgaat, de poort zoals de 14e-eeuwse dichter Dante Alighieri schreef met het opschrift "Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt", dan betreed je de hel. Maar de weg uit de hel en naar het licht is geplaveid met hoop. Zoals Aristoteles zei: "Hoop is de droom van de wakkere man." Hoop geeft toekomst, kracht en energie.

Daarom is bevrijding ook het hoofdthema van de bijbel. Bevrijding van de angst, uit de slavernij in Egypte, van vijandelijke overheersing, beklemmende en wrede afgoderij praktijken en bevrijding uit de duisternis en dood. Hier straalt de ster van Bethlehem ons in het gezicht en nodigt uit om ons te bevrijden van de angst en vrijheid te omarmen. Zoals Martin Luther King zei: "De afwezigheid van vrijheid is de aanwezigheid van de dood. Elke natie of regering die een individu van vrijheid berooft, pleegt op dat moment een daad van morele en spirituele moord. Iedereen die zich geen zorgen maakt over zijn vrijheid pleegt een daad van morele en spirituele zelfmoord." In zijn brief aan de gemeente in Rome schrijft Paulus: "De zonde mag niet langer over u heersen, want u staat niet onder de wet, maar leeft onder de genade." (Rom 6:14)

   

Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij rust op zijn schouder en men noemt hem Wonderbare Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst. (Jesaja 9:5)